Stel je voor: het licht valt uit. Geen internet, geen pinbetalingen, geen verwarming. Eerst lijkt het nog een gewone storing, maar na een paar uur besef je dat het serieus is.
Wat doe je dan?
Een black-out of langdurige stroomuitval is geen sciencefiction. In onze hyperverbonden samenleving is elektriciteit de zuurstof van alles wat we doen, van communicatie tot voedselvoorziening. Als die ineens stopt, valt ons dagelijks leven in minuten stil.
Toch is bijna niemand écht voorbereid.
Wat gebeurt er bij een langdurige stroomuitval?
De meeste storingen in Nederland duren maar enkele minuten of uren. Maar stel dat het dagen duurt, bijvoorbeeld door een grootschalige storing, cyberaanval of storm. Dan ontstaan er snel domino-effecten:
- Betalingssystemen vallen uit: pinnen en online bankieren werken niet.
- Communicatie stopt: wifi en mobiele netwerken liggen plat.
- Watervoorziening komt onder druk te staan (pompen werken elektrisch).
- Supermarkten kunnen niet bevoorraden of koelen.
- Verwarming en verlichting vallen uit, net als oplaadpunten voor telefoons of medische apparatuur.
Zonder stroom merk je pas hoe afhankelijk we zijn. Binnen 24 uur is de koelkast warm, de telefoon leeg en de rust verdwenen.
Waarom Nederland extra kwetsbaar is
We leven in één van de meest geautomatiseerde landen ter wereld. Ons stroomnet is efficiënt, maar ook complex en zwaar belast.
Kleine verstoringen kunnen grote gevolgen hebben, en in tijden van geopolitieke spanning of cyberdreiging is dat risico groter dan we denken.
De overheid werkt aan noodplannen, maar die richten zich vooral op vitale sectoren: ziekenhuizen, hulpdiensten, energiebedrijven.
Particulieren en gezinnen vallen in eerste instantie buiten dat vangnet. Daarom is zelfredzaamheid niet alleen verstandig, maar essentieel.
Wat kun je zelf doen? De 72-uurs basis
Bij Safe & Ready hanteren we de 72-uursregel: zorg dat jij en je gezin minimaal drie dagen kunnen overbruggen zonder stroom of hulp van buitenaf.
Dat klinkt groot, maar het begint klein. Denk aan vijf basisbehoeften: water, eten, warmte, licht en informatie.
Water
Reken op drie liter per persoon per dag. Bewaar flessen of zakjes in een koele, donkere kast.
Gebruik eventueel waterzuiveringstabletten of een filter, mocht de kraan niet meer werken.
Eten
Kies voor houdbare producten die je koud kunt eten: conserven, noten, energierepen, of speciale noodrantsoenen.
Let op dat je voldoende hebt voor iedereen in huis, inclusief huisdieren.
Licht & stroom
Een zaklamp met extra batterijen, kaarsen en een powerbank zijn onmisbaar.
Een kleine zonne-lader is ideaal om telefoons of radio’s op te laden als het langer duurt.
EHBO & medicijnen
Een goed gevulde EHBO-kit en een paar dagen voorraad van belangrijke medicijnen horen bij elk huishouden.
Schrijf noodnummers ook op papier, bij uitval van je telefoon heb je ze nog.
Informatie
Een noodradio op batterijen of met zwengel houdt je op de hoogte van nieuws en instructies.
Bij een black-out is informatie net zo belangrijk als voedsel.
Wat ik leerde bij het Korps Mariniers
Tijdens mijn tien jaar bij het Korps Mariniers leerde ik één gouden regel:
Voorbereiding geeft rust, niet angst.
Bij oefeningen gingen we er vaak van uit dat alles mis kon gaan: geen communicatie, geen bevoorrading, slecht weer.
Wie dan rustig bleef, deed dat omdat hij wist wat hij wél kon doen. Diezelfde houding werkt thuis precies zo.
Als je een noodpakket hebt, afspraken maakt met je gezin en weet wat de eerste stappen zijn, voorkom je paniek.
Zelfredzaamheid begint bij één simpele gedachte: niemand komt je direct redden, maar jij kunt wél voorbereid zijn.
Praktische tips voor thuis
- Zorg voor lichtpunten. Leg op meerdere plekken in huis zaklampen of kaarsen, niet alles in één kast.
- Gebruik een “black-out box”. Een kleine krat met water, eten, powerbank, lucifers en EHBO. Zo hoef je niet te zoeken.
- Check je batterijen elk kwartaal. Zet een herinnering in je telefoon.
- Leer handmatig koken. Een campinggasstel of stormkookset is goud waard.
- Maak afspraken. Spreek af waar je elkaar ontmoet als communicatie wegvalt.
De grootste misvatting: “De overheid regelt het wel”
Dat is helaas niet zo. In de eerste 72 uur van een crisis ligt de nadruk op ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en hulpdiensten.
Burgers worden geacht zelfredzaam te zijn.
De overheid adviseert dat al jaren, maar de meeste Nederlanders zijn zich daar nauwelijks van bewust.
In landen waar rampen vaker voorkomen, zoals Japan of Zweden, heeft vrijwel elk huishouden een noodpakket.
Niet uit angst, maar uit verantwoordelijkheid. Dat is de mentaliteit die we in Nederland ook moeten ontwikkelen.
Wat als het echt gebeurt?
De kans dat een landelijke black-out ontstaat is klein, maar niet nul. En de impact is groot.
Tijdens de stormen van de afgelopen jaren zaten complete regio’s zonder stroom, soms meer dan 24 uur.
Wie dan voorbereid is, ervaart rust in plaats van paniek.
Een opgeladen powerbank, wat water en eten lijken klein, maar kunnen het verschil maken tussen chaos en kalmte.
Conclusie: voorbereiding is vrijheid
Voorbereiden op een black-out betekent niet dat je bang leeft, maar dat je vrij wilt blijven, ook als het systeem even stopt.
Een noodpakket is net zo logisch als een brandverzekering: je hoopt het nooit nodig te hebben, maar je slaapt beter omdat je het hebt.
Wees niet afhankelijk van geluk. Wees voorbereid.
